"Τμήμα Γεωγραφικών Επιστημών"
Καθηγητής: Γιώργος Σεκκές
Ηλεκτρονική Διεύθυνση: gsekkes@cytanet.com.cy
Ιστοσελίδα: www.gsekkes.com
Σχολική Χρονιά 2019 - 2020
ΜΑΘΗΜΑ 1: Εισαγωγή στη Γεωγραφία.
Ι. Γενικός Σκοπός και Στόχος του μαθήματος:
Απώτερος σκοπός μου είναι να δημιουργήσω τη δομή έτσι ώστε οι μαθητές / τριες να μπορέσουν να δημιουργήσουν μια επαγωγική, ουσιαστική και μακροχρόνια μάθηση για το μάθημα που αφορά το γενικό όρο: “Τι είναι η Γεωγραφία”. Μέσα από την διδασκαλία μου, θα χρησιμοποιήσω τις τρεις συνιστώσες μάθησης: την εννοιολογική, την επιστημολογική και την πρακτική έτσι που οι μαθητές / τριες να καλλιεργήσουν αξίες όπως η εργατικότητα, την συνεργασία, το σεβασμό, την ειρήνη, την προσφορά και την αγάπη που θεωρούνται θεμελιώδεις για την ανάπτυξη καλού χαρακτήρα, εργατικότητας και υπευθυνότητας.
Αυτό το μάθημα δίνει έμφαση στην ανθρώπινη και φυσική γεωγραφία. Οι μαθητές θα μπορέσουν να κατανοήσουν ποικιλία ορισμών, φυσικών φαινομένων, γεωγραφικές τεχνικές και θεωρίες βασικών γεωγραφικών ορολογιών, που στόχο έχουν να δώσουν στον μαθητή να κατανόηση και να καταλάβει τι είναι Γεωγραφία. Με την βοήθεια διαφόρων μοντέλων, παρουσιάσεων, προτύπων, φύλλων εργασίας και επεξηγήσεων ,οι μαθητές θα μπορέσουν να καταλάβουν πως η ανθρωπινή γεωγραφία αλληλοσυνδέεται και αλληλεπιδρά με την φυσική γεωγραφία. Έμφαση επίσης θα δοθεί στην εννοιολογική κατανόηση των κατηγοριών της Γεωγραφίας.
ΙΙ. Ειδικότεροι Σκοποί:
Ειδικότερα, με τη διδασκαλία της Γεωγραφίας επιδιώκεται οι μαθητές / τριες να κατανοήσουν, καλλιεργήσουν δεξιότητες και να εμπλουτίσουν τις γνώσεις τους πάνω στα ακόλουθα σημεία:
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ορισμός της Γεωγραφίας:
Η Γεωγραφία εστιάζεται στην μόρφωση, λεπτομερή ερευνά και την καταγραφή των τοποθεσιών και όλων τον φυσικών και ανθρωπίνων φαινόμενων και χαρακτηριστικών που επικρατούν πάνω αλλά και δίπλα από τον πλανήτη γη. Εξηγά επίσης, πως οι δυο κατηγορίες, ανθρώπινη και φυσική συνδέονται, αλληλεπιδρούν και αλληλοσχετίζονται.
Τι σημαίνει Γεωγραφία:
Γεωγραφία είναι βασικά η μελέτη και η μόρφωση για τον πλανήτη γη αλλά και για όλα τα φυσικά και ανθρώπινα φαινόμενα που λειτουργούν μέσα σε αυτήν. Για παράδειγμα: Οι άνθρωποι, η γη, ο αέρας, το νερό, τα βουνά, η πανίδα και η χλωρίδα. Όταν κάποιος εξετάζει η ερευνά το συμπάν και όλα τα συμβάντα που δημιουργούνται καθημερινά, αυτό σημάνει ότι κάνει μια γεωγραφική ερευνά για να εξευρεθούν οι πραγματικές αιτίες που τα προκάλεσαν.
Η Γεωγραφία μέριμνα για την εύρεση των αχναριών αυτών των φαινόμενων. Η τοποθεσία αυτών των φαινόμενων δεν είναι τυχαία, εννοείτε ότι αυτά τα φαινόμενα δεν επέλεξαν να τοποθετηθούν εκεί αλλά πάντοτε υπάρχει κάποια αιτία η ένας συγκεκριμένος λόγος. Σε όλες τις περιπτώσεις η τοποθεσία ενός φαινόμενου επηρεάζει με την παρουσία η τοποθεσία άλλων φαινόμενων. Για παράδειγμα, το κλίμα, η μορφολογία του εδάφους, πρότυπα μεταφορικών συγκοινωνιών και διαδρομών, η διαθεσιμότητα στέγης, της εργασίας και πρώτων υλών, όλα αυτά επηρεάζουν την ανθρώπινη τοποθεσία.
Άλλοι παράγοντες όπως η διαθεσιμότητα της ηλιακής ενεργείας, υδροφόρες πηγές, υψόμετρα, κλίμα και αλλά, οι Γεωγράφοι προσπαθούν να ερευνήσουν τις πραγματικές αιτίες αυτών των φαινόμενων επειδή δεν ελέγχονται η εξουσιάζονται από εμάς τους ανθρώπους. Άρα αυτή η συστηματική μελέτη αυτής την αλληλοσυνδέσεις μεταξύ φυσικών και ανθρωπίνων φαινόμενων έχει γίνει η εστία της γεωγραφικής ερευνάς. Ο σκοπός του γεωγράφου είναι να βάλει στην σωστή σειρά αρκετά κριτήρια και δεδομένα για το συμπάν ώστε να κατάληξη στα σωστά συμπεράσματα και να δικαιολογήσει την δημιουργία αυτής της σχέσης μεταξύ φυσικής και ανθρώπινης γεωγραφίας.
Τα φαινόμενα που εξετάζονται γεωγραφικά δεν είναι μονό φυσικά όπως για παράδειγμα η ακτή η ακρογιαλιά, οι ποταμοί, σεισμοί και χλωρίδα Αλλά, εξετάζονται και τα ανθρώπινα χαρακτηριστικά που εστιάζονται σε θέματα που αποκλειστικά δημιουργούνται και ελέγχονται από τους ανθρώπους. Θέματα όπως: Ο πληθυσμός, η γεωργία, η βιομηχανία, η αστικοποίηση, η πολιτική και η οικονομική γεωγραφία.
Άρα η γεωγραφία είναι μαζί, μια φυσική και κοινωνική επιστήμη που ο τελικός στόχος του γεωγράφου είναι να δώσει έμφαση στην αλληλοσυγγένεια και αλληλοσυσχέτιση των δυο αυτών κατηγοριών.
Πάνω σε ένα γενικό επίπεδο, η Γεωγραφία σήμερα διαιρείται σε τρεις αλλά για εμένα τέσσερις κυρίως κλάδους:
Α. Φυσική Γεωγραφία.
Β. Ανθρώπινη Γεωγραφία.
Γ. Περιβαλλοντική Γεωγραφία.
Δ. Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών.
Α. Φυσική Γεωγραφία: Αυτή η κατηγορία εστιάζεται στην επεξήγηση όλων των φυσικών χαρακτηριστικών η φαινόμενων. Οι φυσικές όψεις της ανθρώπινης ζωντάνιας. Η γνώση και μόρφωση για το φυσικό περιβάλλον και οι διαφορετικές μέθοδοι και διαδικασίες που τα κυβερνούν, είναι η γενική λειτουργία της φυσικής γεωγραφίας. Άρα, Φυσική Γεωγραφία είναι η μόρφωση της τοποθεσίας όλων των φυσικών φαινόμενων και χαρακτηριστικών που επικρατούν στον πλανήτη γη και που δεν δημιουργούνται από τους ανθρώπους.
Μερικά από τα κεντρικά θέματα εστιάσεως και μόρφωσης είναι: Ανεμοστρόβιλος, τυφώνες, κλίματα, σίφουνας, καταιγίδες, βροντές, θύελλα μετά κεραυνών, ποταμοί, ακρογιαλιές, ο κύκλος του νερού και αλλά πολλά.
Η φυσική Γεωγραφία υποδιαιρείται σε άλλες τέσσερις συγγενικές κατηγορίες που αυτές είναι:
α. Γεωμορφολογία ή Λιθόσφαιρα
b. Κλιματολογία ή Ατμόσφαιρα
γ. Βιογεωγραφία ή Βιόσφαιρα
δ. Ωκεανογραφία ή Υδρόσφαιρα
Οι πιο πάνω τέσσερις κατηγορίες της φυσικής Γεωγραφίας υποδιαιρούνται ανάλογα με το συγκεκριμένο θέμα. Για παράδειγμα: Η Λιθόσφαιρα ή Γεωμορφολογία είναι η μελέτη και η μόρφωση όλων των στρωμάτων της γης. Κάθε μορφής έδαφος ή χώμα, και τις πέτρες. Είναι ακόμα η μελέτη των τεκτονικών πλακών. Η ατμόσφαιρα εξήγα τα διαφορά κλίματα που επικρατούν στον πλανήτη γη, την μάζα του αέρα, τα σύννεφα, το ηλιακό μας σύστημα κτλ. Η Βιόσφαιρα εξήγα και αναλύει όλα τα είδη χλωρίδας, πανίδας και τα οικοσυστήματα. Ο γεωγράφος εξηγά με διαφορές θεωρίες, μοντέλα και διαγράμματα, που βρίσκονται και γιατί βρίσκονται στις συγκεκριμένες και περιοχές. Τέλος, η Υδρόσφαιρα ή Ωκεανογραφία που μας εξήγα και αναλύει τον υδρολογικό κύκλο, τους ωκεανούς, θάλασσες, λίμνες, και γενικά ότι υπάρχει πάνω στην γη που καλύπτετε από νερό.
Είναι βασικό για τον γεωγράφο να καταλάβει τα φυσικά στοιχειά που επικρατούν στον πλανήτη μας. Διότι αυτά τα φυσικά στοιχειά καθορίζουν, επηρεάζουν και επιδρούν πάνω στους ανθρώπους. Στην πραγματικότητα αυτή η αλληλοεπίδραση και συγγένεια που επικρατεί ανάμεσα στα φυσικά φαινόμενα και τον άνθρωπο παράγουν καρπούς στην σημερινή μας ζωή. Σήμερα η ανθρωπότητα που ζει τόσο καλά και με τόσες πολλές ανέσεις, στηρίζεται στις πρώτες ύλες που βασικά είναι ένα αγαθό φυσικό που παράγονται χωρίς καμιά απόλυτος βοήθεια από τους ανθρώπους. Για παράδειγμα: Τα ορυκτά καύσιμα, το χρυσό, νερό και αλλά.
Β. Ανθρώπινη Γεωγραφία: Εξήγα τα θέματα που αποκλειστικά δημιουργούνται από τον άνθρωπο. Τρομερή έμφαση πάνω στον ανθρώπινο πολιτισμό, την δημιουργία και μετέπειτα εξέλιξη του. Η Ανθρώπινη Γεωγραφία μας βοηθά να καταλάβουμε τον κόσμο που κατοικούμε και να σεβαστούμε τις διαφορετικές καταστάσεις αναπτύξεως που ο κάθε άνθρωπος και έθνος έχουν ήδη δημιουργήσει. Τα διαφορετικά μοντέλα και εξήγησης μας επιτρέπουν να καταλάβουμε καλύτερα τα διαφορετικά οικονομικά, πολιτιστικά, κοινωνικά και πολιτικά συστήματα που όλοι μας ζούμε και εργαζόμαστε σήμερα. Γι’αυτό η Ανθρώπινη Γεωγραφία μας βοηθά να γίνουμε πιο ενημερωμένοι πολίτες και να καταλάβουμε τα βαρυσήμαντα ζητήματα που οι κοινότητες και χώρες ανά το παγκόσμιο ζουν και εργάζονται. Επίσης, μας εξήγα πώς όλοι μας μπορούμε να βοηθήσουμε, να συνεισφέρουμε και να συμβάλλομε στην επίλυση αυτών των σοβαρών προβλημάτων. Θέματα της Ανθρώπινης Γεωγραφίας όπως: Πληθυσμός, γεωργία, βιομηχανία, αστικές περιοχές, πρώτες ύλες, ανάπτυξη των περιοχών και αλλά. Για να καταλάβουμε καλύτερα τα πιο πάνω θέματα, η ανθρώπινη γεωγραφία υποδιαιρείται στις ακόλουθες κατηγορίες:
α. Οικονομική Γεωγραφία: Εξήγα πως και που οι άνθρωποι ζουν και εργάζονται για να μπορέσουν να αντεπεξέλθουν στις δύσκολες καταστάσεις του σήμερα. Ταξινομεί όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες που υπάρχουν σήμερα σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: Πρωτογενής, δευτερογενής, τριτογενής και τεταρτογενής. Μας εξήγα ακόμα και μας αναλύει πως τα οικονομικά συστήματα σε κάθε χωρά διαφέρουν. Για παράδειγμα: Συντηρητικό σύστημα – Εμπορικό σύστημα και Προσχεδιασμένο σύστημα.
β. Αστική Γεωγραφία: Eξήγα σε γενικό βαθμό όλα τα μοντέλα αστικοποίησης και ανάπτυξης γης που οι άνθρωποι δημιούργησαν για να ζουν και να δουλεύουν.
γ. Πολιτική Γεωγραφία: Εξήγα την πολιτική αγωγή που επικρατεί στις διαφορές κοινωνίες και πολιτισμούς σήμερα. Είναι μια κατηγορία που παραδοσιακά είχε και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στις πολιτείες της κάθε χωράς. Οι έννοιες όπως το έθνος, πολιτεία, χωρά, τεχνητά σύνορα καθώς επίσης φυσικά σύνορα οπωσδήποτε πρέπει να ερμηνευτούν και να επεξηγηθούν.
δ. Πολιτιστική Γεωγραφία: Είναι η ειδίκευση και η διαγωγή υποδειγμάτων κατανόησης των κοινωνικών συστημάτων και που περιγραφή ομάδες ανθρώπων που έμαθαν να ζουν με τον δικό τους τρόπο.
ε. Γεωγραφία των Περιφερειακών: εστιάζεται σε συγκεκριμένες περιοχές της γης, που μοιράζουν κοινά σημαντικά φυσικά και ανθρώπινα στοιχειά μεταξύ τους. Επίσης, μας εξηγά τα διαφορετικά στοιχειά από περιοχή σε περιοχή. Στοιχειά όπως: Γλωσσά, θρησκεία, μορφολογία του εδάφους, κλίμα κτλ..
Γ. Περιβαλλοντική Γεωγραφία:
Η ονομασία “Περιβάλλον” χρησιμοποιείτε για πολλές έννοιες με διαφορετικές διακλαδώσεις. Το κεντρικό θέμα το ορισμού “Περιβαλλοντολογία” βασικά επεκτείνετε σε ζητήματα που εγείρονται από το φυσικό περιβάλλον, που δημιουργούνται από ζωντανά και μη-ζωντανά φαινόμενα και καταστάσεις που χαρακτηρίζουν τον κόσμο γύρω μας.
Περιβαλλοντική Γεωγραφία εξηγά πως ο κόσμος αλληλεπιδρά με το φυσικό περιβάλλον και περιγραφή τις ανθρώπινες καταστάσεις σε κάποια σημεία του πλανήτη μέσα σε συγκεκριμένες στιγμές, που η διαμάχη άρχισε μεταξύ της ανθρωπινής δραστηριότητας και του φυσικού κόσμου. Από την μεταξύ τους αλληλεπίδραση, έχει σαν αποτέλεσμα την απόπειρα να ικανοποιούνται οι ανθρώπινες ανάγκες που σήμερα είναι παρά πολλές. Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες που προκαλούν περιβαλλοντικά θέματα είναι σε όλους πολύ γνωστά. Δημιουργούν καταστάσεις που μεταρρυθμίζουν τες φυσικές τοποθέτησης της πανίδας και χλωρίδας ενός τόπου, την περιπλέον μεταχείριση του εδάφους, την ρύπανση υδάτων και αέρος καθώς επίσης την αύξηση του ανθρωπινού πληθυσμού παγκοσμίως.
Μιλώντας πιο επαγγελματικά, Περιβαλλοντική Γεωγραφία ενδιαφέρει τους ανθρώπους που πιστεύουν ότι ο πλανήτης “Γη” βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο μέσα από όλες τις ανθρώπινες δραστηριότητες πάνω στις φυσικές πρώτες ύλες. Από την στιγμή που ο άνθρωπος ανακάλυψε το τόξο και το βέλος για να προστατεύετε και να του επιτρέπει να δημιουργεί και να παράγει περισσότερο φαγητό, όταν ο άνθρωπος ανακάλυψε νέες μεθόδους τεχνολογίας που του επιτρέπουν να ελέγχουν περισσότερο το περιβάλλον, του επιτρέπουν να έχουν περισσότερη δυνατότητα να παράγουν περισσότερους καρπούς με αποτέλεσμα η χωρητικότητα της γης (Carrying Capacity) να μην μπορεί να κρατήσει περισσότερο (έδαφος και πρώτες ύλες που άνθρωποι χρησιμοποιούν). Οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι αυτή η χωρητικότητα της γης έχει ένα περιορισμένο όριο.
Σαν μια γενική άποψη στο παράδειγμα που ακόλουθη, βλέπουμε ότι στις τρεις γραφικές παραστάσεις να δείχνουν την σχέση μεταξύ του πληθυσμού (p) και την χωρητικότητα της γης (c). Όταν ο πληθυσμός (p) αυξηθεί πέραν της επιτρεπτής χωρητικότητας (c), τότε οι πρώτες ύλες θα μειωθούν και θα εξευτελιστούν με αποτέλεσμα να μην μπορούν πλέον να ικανοποιούν τις ανθρώπινες ανάγκες.
Στη γραφική παράσταση (a) βλέπουμε μια πραγματικά καλή εικόνα. Ο πληθυσμός βρίσκεται μέσα στα επιτρεπτά όρια, που αφήνει μια ισορροπία και ανεκτικότητας μεταξύ των δυο. Στη παράσταση (b) βλέπουμε ότι ο πληθυσμός αυξήθηκε σημαντικά και έχει υπερβεί την καθορισμένη χωρητικότητα, τότε εδώ θα δημιουργηθεί πρόβλημα αφού όπως είδη έχω προαναφέρει, οι πρώτες ύλες δεν θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν τες ανάγκες του ανθρώπου. Και τελικά στη γραφική παράσταση (c) παρατηρείτε μια αύξηση και των δυο που βρίσκεται μέσα στα επιτρεπτά όρια και εξηγά καθαρά την έννοια “Sustainable Development” “Αειφορική διαχείριση / ανάπτυξη”. Όταν η φύση αναπαράγεται, δημιουργεί αρκετά αποθέματα πρώτων υλών και μας επιτρέπει να αυξήσουμε την ανθρωπινή ύπαρξη.
Οι άνθρωποι κατόρθωσαν να αυξήσουν την κατανάλωση πρώτων υλών βάση της νέας τεχνολογίας που καθημερινός επεκτείνετε. Όλο και κάτι νέο δημιουργείτε καθημερινά έτσι ώστε να κάνει την ζωή μας ακόμα πιο απλή και ενδιαφέρων. Κατόρθωσαν να περιορίσουν το φυσικό περιβάλλον και την ξηρά με την αύξηση του πληθυσμού. Σκεφτείτε ότι μεταξύ των χρονολογιών 1650 μέχρι το 1850, η αύξηση του πληθυσμού διπλασιάστηκε μέσα σε περίοδο 2000 χρονών. Μεταξύ 1850 και 1930 ο πληθυσμός κατάφερε να διπλασιαστεί μέσα σε μια περίοδο 80 χρονών μόνον. Κατά την περίοδο 1930 μέχρι 1975 ο πληθυσμός ξανά-διπλασιάστηκε μονό σε μια περίοδο 45 χρονών.
Στις πιο αναπτυγμένες χώρες, οι οικογένειες θα έχουν ένα μέσο όρο δυο παιδιών ανά οικογένεια, μέχρι το έτος 2020, ο πληθυσμός εκτιμάται ότι θα αυξηθεί περίπου 1.3 δισεκατομμύριο. Στις μη-αναπτυγμένες χώρες, αναλυτές εκτιμούν ότι ο πληθυσμός μέχρι το έτος 2020 θα αυξηθεί μέχρι τα 5.6 δισεκατομμύρια.
Ο T. Malthus ήταν ο πρώτος οικονομολόγος στον κόσμο που πρόβλεψε το τέλος του κόσμου βάση μιας θεωρίας που αφορά τον υπερπληθυσμό. “Neo-Malthusian theory” εξηγά ότι ο πληθυσμός αυξάνεται γεωμετρικά 2-4-8-16-32-64-128 και οι πρώτες ύλες αυξάνονται αριθμητικά 1-2-3-4-5-6-7-8-9-10 και κάποια μέρα στο μέλλον η καταστροφή θα επέλθει. Επειδή όταν αυτή η ανθρωπινή παραγωγικότητα συνεχιστή, οι πρώτες ύλες δεν θα μπορούν να αντεπεξέλθουν στις ανάγκες των ανθρώπων σαν αποτέλεσμα το τέλος του κόσμου δια μέσου της πεινάς, συρρεύσεις και άλλες διαμάχες ανάμεσα σε πολλές χώρες.
Η εξέλιξη της τεχνολογίας έχει συνδεθεί στενά με την αύξηση του πληθυσμού βάση των Νέων τεχνολογικών καινοτομιών όπως:
Α. Κυνήγι και η χρήση της φωτιάς. Το τόξο και το βέλος.
Β. Η καλλιέργεια των φυτών με χημικές ύλες.
Γ. Τη μεταλλουργία.
Δ. Εργαλεία που έχουν ικανότητα στο σπάσιμο και τη μετατροπή του εδάφους πολύ
πιο εύκολα.
Ε. Στη Βιομηχανία: Ο άνθρακας και το πετρέλαιο που καίγεται για να παραχθεί ή
ενέργεια και να δουλεύουν τα μηχανήματα.
Ζ. Πρόληψη ασθενειών.
Όλα τα παραπάνω ενεργοποίησε τους ανθρώπους να κάνουν πράγματα σε κλίμακα που
ποτέ άλλοτε δεν ήταν δυνατόν. Νέα εργαλεία που μπορούν να επεξεργαστούν μεγάλες
ποσότητες τώρα μπορούν να πραγματοποιηθούν. Προϊόντα από τα αγρόκτημα και τα
εργοστάσια θα μπορούν πλέον να μεταφέρονται σε μεγάλες ποσότητες και σε
μεγαλύτερες αποστάσεις, για να κάνουν τον άνθρωπο να ζει, να επιταχύνει την
παραγωγικότητα και να επεκτείνει τις δραστηριότητές του.
Ένα νέο μοντέλο που δημιουργήθηκε ειδικά από τους περιβαλλοντολόγους που σκοπό έχει να ταξινόμηση σε διαφορές κατηγορίες όλους τους ανθρώπους που ζουν στον πλανήτη βάση της λεγομένης "Οικολογικής Κατανόησης". Είναι ή νέα ιδέα όσον αφορά την ταξινόμηση των ανθρώπων κατά πόσο θεωρούν ότι όντως υπάρχει πρόβλημα πανω στην γη. Ως εκ τούτου, οι περιβαλλοντολόγοι έχουν χωρίσει τα ανθρώπινα όντα σε πέντε κύριες κατηγορίες και που αυτές είναι:
1. Realists:
Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι υπάρχει πρόβλημα και πρέπει να αλλάξουμε τρόπο
σκέψης.
2. Cargoists:
Οι άνθρωποι που πιστεύουν επίσης ότι έχουμε ένα πρόβλημα, αλλά η τεχνολογία θα
το λύσει.
3. Cosmeticists:
Οι άνθρωποι που είναι ελπιδοφόροι, γιατί ανακυκλώνουν και ότι, οι κυβερνήσεις
έχουν θέση σε ισχύ προστατευτικά μετρά για το περιβάλλον και νομοθεσία κατά της
ρύπανσης.
4. Cynicists:
Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι, είτε παλιές ιδέες ή νέες ιδέες, δεν έχει σημασία.
Δεν υπάρχει λύση για την περίσταση αυτή.
5. Ostritch
ή Ostritism:
Οι άνθρωποι που πιστεύουν ότι δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Το σύστημα λειτουργεί
εξαιρετικά και έτσι θα παραμείνει για πάντα.
Περιβαλλοντική Γεωγραφία προτείνει, επίσης, ότι η προ-παραδειγματική οικολογία
δεν μπορεί να παραμείνει σε ισχύ. Πρέπει να αλλάξουμε το μοντέλο που είχαμε
δημιουργήσει τους τελευταίους αιώνες με τη συμπλήρωση ενός νέου πακέτου
παραδειγμάτων, τα οποία να μπορούν να αναγνωρίσουν τον τρόπο με τον οποίο οι
ενέργειες του ανθρώπου σήμερα, έχουν λάβει την ικανότητά να καταστρέψουν τον
κόσμο της μελλοντικής γενιάς. Επίσης πρέπει να μάθουμε να ζούμε μέσα στα όρια,
που είναι σε εξέλιξη από τη φύση (Ανεκτική Ανάπτυξη) και θα επιτρέψει στην
μελλοντική γενιά να ζήση στην πρέπουσα χωρητικότητα του μέλλοντος.
Το σύστημα θα πρέπει να αντικατασταθεί από νέα οικολογικά παραδείγματα στα οποία
να έχουμε συνειδητοποιήσει και αναγνωρίσει ότι είμαστε μέρος μιας κοινότητας που
ότι και να κάνουμε έχει τη δυνατότητα να καταστρέψει όλες τις υπόλοιπες χώρες
του πλανήτη και δεν είναι μέχρι να αλλάξουμε τις αξίες μας, τις στάσεις μας, τις
έννοιες και τις ελπίδες μας, ώστε να μπορέσουμε να επιβιώσουμε και να
διατηρήσουμε το κόσμο ζωντανό.
Κάθε φορά που οι άνθρωποι δημιουργούν μια νέα τεχνολογία που θα τους δίνει
μεγαλύτερο έλεγχο επί του περιβάλλοντος, θα τους δίνει τη δυνατότητα να παράγουν
περισσότερα αγαθά, παρέχοντας σε πολλές περιπτώσεις ένα ανταγωνισμό αποκλεισμού
μεταξύ των ατόμων, καταλήγοντας με δύο ή περισσότερα εξ αυτών των ατόμων να
ανταγωνίζονται για το ίδιο πράγμα. Μερικές φορές αυτό μπορεί να φέρει απρόσμενες
συνέπειες, όπως συγκρούσεις, που έχουν τη δυνατότητα να καταστρέψουν το
περιβάλλον το οποίο οι άνθρωποι ζουν.
Ο Κόσμος αντιμετώπισε το παραπάνω γεγονός πολλές φορές στο παρελθόν. Ακόμα και
σήμερα πολλές χώρες του κόσμου ανταγωνίζονται για να αποκτήσουν κάτι παραπάνω.
Έχουμε δει κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, ότι ο Χίτλερ έπαιρνε από
άλλες χώρες τους φυσικούς πόρους για να παράγουν περισσότερα όπλα, προκειμένου η
Γερμανία να γίνει η αυτοκρατορία χώρα του κόσμου. Σήμερα, πολλές χώρες
προσπαθούν να θέσουν σε εφαρμογή πυρηνικούς σταθμούς που θα χρησιμοποιηθούν δήθεν για αποτελεσματική παραγωγή φθηνής ενέργειας. Άλλες χώρες δεν το εγκρίνουν αυτό να
συμβεί, διότι πιστεύουν ότι αντί για ενεργεία θα δημιουργήσουν πυρηνικό σταθμό
που θα χρησιμοποιούν για να παράγουν όπλα μαζικής καταστροφής και να θέσουν σε
κίνδυνο τον πλανήτη γη αλλά και γενικότερα την ανθρωπότητα αμάχων σε όλο τον κόσμο.
Η αλλαγή του κλίματος είναι σήμερα μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που
αντιμετωπίζει ο κόσμος. Αυτό μάλιστα αναγνωριστικέ από 179 χώρες πρόσφατα σε μια
συμφωνία που έγινε τον Δεκέμβριο του 2016 στο Παρίσι, που ήταν μια από τις
μεγαλύτερες συγκεντρώσεις παγκόσμιων ηγετών που έγινε ποτέ στην ιστορία.
Όλοι όσοι συμμετείχαν στην συνάντηση κορυφής, συμφώνησαν ή μάλλον
"υποσχέθηκαν"
να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα
CO2
στην ατμόσφαιρα, έτσι ώστε να διατηρηθεί η αύξηση της παγκόσμιας
θερμοκρασίας κάτω από 2°
Κελσίου και αν είναι εφικτό κάτω από το 1.5°
Κελσίου.
Rachel Carson
μια βιολόγος ωκεανογραφίας και συγγραφέας. Από το βιβλίο της "Silent
Spring" αναφέρεται πώς τα ανθρώπινα
όντα έχουν καταστρέψει τη φύση. Έγραψε ότι κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου
Πολέμου, τα χημικά προϊόντα (φυτοφάρμακα) που είχαν αναπτυχθεί για να σκοτώσουν
τα κουνούπια τα οποία μοίραζαν το κίτρινο πυρετό. Αυτές οι χημικές ουσίες από
την άλλη είχαν ως αποτέλεσμα να σκοτώνουν το τραγούδι των πουλιών, αετούς, τες
πεταλούδες, τα ψάρια, καθώς επίσης και άλλα είδη. Επίσης, η εν λόγω χημική ουσία
είχε μια τεράστια επίδραση στο υδρόγειο έδαφος του νερού και του εδάφους που
είχε δηλητηριαστή.
Ήταν η πρώτη γυναίκα
που έγραψε το βιβλίο στο "Silent Spring"
ότι υπάρχει δυνατότητα απόσβεσης της ανθρωπότητας από έναν πυρηνικό πόλεμο.
Είναι προφανές ότι πολλές χώρες του κόσμου σήμερα παραγάγουν όπλα μαζικής
καταστροφής. Όπλα που έχουν την ικανότητα να σκοτώνουν ανθρώπινες ζωές και να
μπορούν να καταστρέψουν εντελώς μία χώρα. Σήμερα υπάρχει τόσο μεγάλος
ανταγωνισμός μεταξύ των χωρών και η πιθανότητα ότι μια μέρα θα μπορούσε να
ξεσπάσει μια συρρεύσει έτσι ώστε πολλές χώρες να χρησιμοποιήσουν αυτά τα όπλα
μαζικής καταστροφής. Αποτέλεσμα θα είναι καταστροφικό για όλους μας.
Ρύπανση κινείται πέρα από τα εθνικά σύνορα. Η τρύπα του όζοντος που εντοπίστηκε
για πρώτη φορά πάνω από την Ανταρκτική δεν δημιουργήθηκε εκεί. Η αιτία για
πολλές από τις ζημίες σε δέντρα στη Σκανδιναβία από την όξινη βροχή μπορούν να
ιχνηλατήσουν οι εκπομπές από σταθμούς παραγωγής ενέργειας που υπάρχουν σε άλλες
χώρες. Η υπερθέρμανση του πλανήτη, είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα και ένας
αποτελεσματικός έλεγχος είναι πλέον αναγκαίος βάση μιας διεθνούς συμφωνίας.
Σήμερα πολλές περιβαλλοντικές οργανώσεις ανά τον κόσμο, καθώς και πολιτικοί και
άτομα που προσπαθούν με διάφορες μεθόδους, συνθήκες και συνοδούς κορυφής, να
υπογράψουν συμφωνίες μεταξύ των πλέον βιομηχανικών χώρων για την εξάλειψη ή τον
περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, προκειμένου να προστατεύσουν και
να διατηρήσουν τη γη για την χρόνια που έρχονται. Αυτή η χημική ουσία μπορεί να
επιτευχθεί όταν οι άνθρωποι ικανοποιούν τις δικές τους ανάγκες χωρίς να
καταστραφούν το περιβάλλον (ανεκτική ανάπτυξη). Με το να νοιάζομαι για την γη
τώρα, οι μελλοντικές γενιές θα μπορούν να ικανοποιήσουν και αυτές τις ανάγκες
τους για τροφή, στέγη, ένδυση και την αναψυχή.
Δ. Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών -
GIS:
Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών - GIS
είναι ένα υπολογιστικό σύστημα, που αποτελείται από την συσκευή (Hardware),
το λογισμικό η πρόγραμμα (Software),
τα γεωγραφικά δεδομένα (Data)
και το προσωπικό (Personnel)
και που μπορεί να επεξεργάζεται, να αποθηκεύει, να διερευνά, να αναλύει,
να δημιουργεί και
να παρουσιάζει συμφώνα με προκαθορισμένες εντολές και πληροφορίες όλα τα
γεωγραφικά δεδομένα στον ηλεκτρονικό υπολογιστή.
Τα Γεωγραφικά Σύστημα Πληροφοριών παρουσιάζουν γεωγραφικές πληροφορίες με ένα αλλιώτικο νέο τρόπο. Πολλοί άνθρωποι σε ένα ευρύ φάσμα τομέων χρησιμοποιούν Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών GIS για να βρουν τους πιθανούς πελάτες, να εντοπίσουν το καλύτερο μέρος για νέες επιχειρηματικές ή άλλες εγκαταστάσεις, να εντοπίσουν τις φυσικές περιοχές που χρήζουν ανάγκη προστασίας, να μπορούν να ανακαλύπτουν βάση προκαθορισμένων εντολών τα καλύτερα μέρη για την ανάπτυξη ακινήτων, να διαχειρίζονται το εκτεταμένο οδικό δίκτυο, την απογραφή των δασών και της γης, να κάνουν σχεδιασμό σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στις αστικές και αγροτικές περιοχές και πολλά άλλα.
Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών - GIS
υποδιαιρείται στις ακόλουθες τέσσερις συνιστώσες:
1. Computer System
– Ηλεκτρονική Συσκευή: Το μηχανογραφικό σύστημα περιλαμβάνει τον υπολογιστή και
το λειτουργικό σύστημα που θα επιτρέψει τη λειτουργία των
GIS.
Συνήθως οι επιλογές είναι προσωπικοί υπολογιστές που χρησιμοποιούν για
λειτουργικό σύστημα τα Windows Vista,
Windows XP,
Windows
2000 και Windows NT.
Άλλοι, χρησιμοποιούν το λειτουργικό σύστημα
UNIX που μπορεί και αυτό να
επιτρέψει την λειτουργία των Γεωγραφικών Συστημάτων . Πρόσθετος υλικός
εξοπλισμός μπορεί να περιλαμβάνει οθόνες για προβολή, σαρωτές δεδομένων,
εκτυπωτές για την απεικόνιση δεδομένων σε έντυπη μορφή.
2. GIS Software
– Το Πρόγραμμα: Τα GIS είναι
ένα λογισμικό στο σύνολο των προγραμμάτων που εισάγονται στον ηλεκτρονικό
Υπολογιστή ώστε να μπορεί ο κάθε χρηστής να κατευθύνει και να ελέγχει τη μηχανή
για την επίλυση και παρουσίαση ενός συγκεκριμένου θέματος. Το πρόγραμμα είναι
μια ακολουθία εντολών, που είναι γραμμένες σε μια γλωσσά προγραμματισμού και που
είναι τοποθετημένες σε λογική σειρά και που είναι κατανοητές από τον Ηλεκτρονικό
Υπολογιστή.
3. Brainware
- Προγραμματιστές: Για να εκτελέσουν όμως οι Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές έστω και
το πιο απλό πράγμα, θα πρέπει να δεχτούν οδηγίες από τον άνθρωπο. Οι οδηγίες
αυτές δίνονται σε μορφή προγράμματος όπως τα Γεωγραφικά Σύστημα Πληροφοριών που
είναι ένα πρόγραμμα που ακολουθητέε από σειρά εντολών σε λογική σειρά από τους
προγραμματιστές, που σκοπό έχουν να κατευθύνουν το ηλεκτρονικό υπολογιστή στην
εκτέλεση των επιθημάτων εργασιών.
Άρα προγραμματιστές αναφέρεται στους ανθρώπους που διαχειρίζονται το σύστημα και να αναπτύξουν σχέδια για την εφαρμογή της στην αντιμετώπιση προβλημάτων του πραγματικού κόσμου. Οι χρήστες των Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών κυμαίνονται από ειδικούς τεχνικούς που μπορούν να σχεδιάσουν και να διατηρήσουν το σύστημα και να εκτελέσει την εργασία.
4. Data
- Δεδομένα: Είναι η υποδομή και τα απαραίτητα στοιχεία ή πρότυπα γεωγραφικών
δεδομένων, τα οποία χωρίς αυτά θα είναι αδύνατο να λειτουργήσει το λογισμικό.
Είναι επίσης τα στοιχειά τα οποία συλλέγονται από διαφορές πηγές και
χρησιμοποιούνται ως είσοδος για επεξεργασία.
Τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών αντιπροσωπεύουν τον πραγματικό κόσμο σε έναν
υπολογιστή με τρόπο παρόμοιο με τα διαγράμματα που απεικονίζουν τον πραγματικό
κόσμο σε χαρτί. Αναπτύσσει υψηλής ποιότητας χάρτες και διαγράμματα. Υπάρχουν δύο
μοντέλα που επιτρέπουν να αντιπροσωπεύουν Γεωγραφικά δεδομένα, αυτά είναι τα
εξής: Vector και Raster
Data.
Vector:
Είναι τα δεδομένα και οι πληροφορίες που αναφέρονται σε σημεία, γραμμές και
πολύγωνα. Είναι κωδικοποιημένα και αποθηκεύονται ως μια συλλογή
x,
y
συντεταγμένων για να εκπροσωπήσουν ένα χωρικό χαρακτηριστικό ή τοπολογίας σε ένα
συγκεκριμένο αντικείμενο. Μια γραμμή μπορεί να αντιπροσωπεύει ένα δρόμο, ένα
σύνορο γης η άλλων ορίων. Ένα σημείο αντιπροσωπεύει τα σχολεία, εκκλησίες,
σιδηροδρομικούς σταθμούς, το Δημαρχείο κάθε πόλης και τέλος το πολύγονο
αντιπροσωπεύει μια περιοχή γης, υδατικό, τα δάση, πάρκα και άλλα.
Raster:
Είναι το μοντέλο δεδομένων που πολλές φορές απεικονίζεται από μια εικόνα.
Αποτελείται από σειρές, στήλες και κελιά (pixels).
Θα μπορούσε ακόμα να είναι μια φωτογραφία από ένα δορυφόρο, θα μπορούσε να είναι
μια πανοραμική φωτογραφία.
Με τα Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών, οι αναλυτές μπορούν να δείξουν πάνω στον
χάρτη (χαρτογραφήσουν) διάφορα πράγματα. Με την χαρτογράφηση μπορούμε να δούμε
χαρακτηριστικά, φαινόμενα και χώρους που αναζητούμε, για να μπορέσουμε να
αναλάβουμε δράση.
Βασικοί τομείς των
Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών - Το πεδίο της Επιστήμης Γεωγραφικών
Πληροφοριών:
1. Χαρτογραφία - Επιστήμη της κατασκευής χαρτών.
2. Photogrametry – η κατασκευή
χαρτών από λήψη δορυφορικών εικόνων ή ορθοφωτογραφιών.
3. Τηλεπισκόπιση - είναι η επαφή που αφορά στην ενημέρωση από την ορατή και
μικροκυμάτων περιοχών του ηλεκτρομαγνητικού φάσματος, μέσα από εκτυπωτές και
κάμερες που βρίσκονται στις κινητές πλατφόρμες όπως το αεροσκάφος ή
διαστημόπλοιο και η ανάλυση των πληροφοριών που αποκτήθηκαν μέσα από φωτογραφίες
και άλλες εικόνες.
4. GIS - Σωρεία στρωμάτων που εκπροσωπεί όλους τους
τύπους γεωγραφικών δεδομένων.
5. Τοπογράφων - Global Positioning Systems.
Απαιτούμενα Η/Υ προκειμένου να εκτελεστεί η να εφαρμοστή το
ArcGIS:
PC
με επεξεργαστή Pentium Processor
3.0 ghz
ή ψηλότερο.
512 RAM
ή ψηλότερο.
Χώρος στο δίσκο 40GB
η ψηλότερος
1024 X
768 VGA Video Graphics Adapter
με πραγματικό χρώμα
Λειτουργικό σύστημα:
Windows 7 / 8 / 10, Vista,
Windows XP,
Windows NT,
Windows
2000
Δίκτης Συσκευής.
Microsoft Internet Explorer
8.0
DVD / CD-ROM
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΧΑΡΤΗΣ:
Όνομα Μαθητή/τρίας:__________________________________________
ΑΣΚΗΣΕΙΣ:
1.Με την βοήθεια ενός άτλαντα, να γράψετε πάνω στον χάρτη τις επτα ηπείρους στην σωστή τους τοποθεσία.
α. Ευρώπη
β. Βόρειος Αμερική
γ. Ανταρκτική
δ. Αυστραλία
ε. Νότιος Αμερική
ζ. Ασία
η. Αφρική
2.Να βάλετε τους τέσσερις ωκεανούς πάνω στον παγκόσμιο χάρτη με την σωστή κατανομή τους.
α. Ατλαντικός ωκεανός.
β. Ειρηνικός ωκεανός
γ. Ινδικός ωκεανός
δ. Αρκτικός ωκεανός
3.Να χρωματίσετε τον παγκόσμιο χάρτη και να γράψετε το όνομα σας.
4. Βάση των φύλλων εργασίας και την διάλεξη που είχαμε στην τάξη, να εξηγήσετε πως η φυσική γεωγραφία διαφέρει από την ανθρωπογεωγραφία.
5.Βαση της “οικολογικής κατανόησης” να αναφέρεται που πιστεύεται ότι ανήκετε και να δικαιολογήσετε την απάντηση σας.
6. Να αναφέρεται με δικά σας λόγια ανθρώπινες δραστηριότητες που τείνουν να αυξήσουν την ρύπανση της ατμόσφαιρας.
7. Να περιγράψετε ποιος είναι ο κύριος σκοπός του γεωγράφου?
8. Γιατί η γεωγραφία θεωρείται ανάμεσα στους κλάδους της επιστήμης?
9. Να ονομάσετε τις τέσσερις σφαίρες που καθορίζουν τη ζωή πάνω στη Γη, και γράψετε δυο παραδείγματα για κάθε κατηγορία.
10. Με βάση τα πιο πάνω φύλλα εργασίας / διαβάσματος και με ολοκληρωμένες φράσεις ή προτάσεις να εξηγήσετε τι είναι η Γεωγραφία.